Hoewel we dopamine nodig hebben, is bij veel mensen de ‘balans’ zoek. Zowel een tekort als een teveel heeft gevolgen en in het kader van bewust leven met aandacht wil ik daar graag meer over delen. Wat is dopamine vraag je je misschien af en wat is het effect ervan? Wat doet dopamine met ons en wat kun jij doen voor een gezonde dosis? Dat lees je in dit artikel. Want hoewel veel mensen het niet eens door hebben, ligt in de huidige maatschappij met overal prikkels een dopamine verslaving op de loer. Een detox kan dan veel voordelen hebben als je ‘verslaafd’ bent.
Wat is de functie & het effect van dopamine?
Dopamine is een hormoon en neurotransmitter die vaak ook wel het geluk stofje genoemd wordt.
Het stofje hoort bij het beloningssysteem in onze hersenen en geeft dan ook een gevoel van voldoening.
Motivatie hebben is goed om o.a. je to do lijst af te werken en we hebben als mens ook graag plezier.
Tot zo ver geen nadelig effect… We leven echter in een maatschappij waarbij die beloningsfactor groot is.
Ook hierbij geldt dat ‘natuurlijke’ prikkels prima zijn, maar teveel kunstmatige verleiding niet gunstig is.
Ik bekritiseer met dit artikel dus niet het stofje an sich. Niet alleen van teveel, ook van tekort kun je last hebben.
Hoe voelt een dopamine tekort? Het beïnvloedt je motivatie negatief, maar ook o.a. vermoeidheid en trillende handen.
Je kunt dopamine verhogen door te focussen op natuurlijke manieren die dopamine vrij maken (beweging, voeding etc).
Maar wat doe je in het geval van een teveel? Daar ga ik nu in dit artikel verder op in met als tip dus een digitale detox!
P.S. ik ben hier geen expert in, ik deel mijn eigen verdieping, voor meer kun je eens kijken bij Jorn Bosma
Wat doet teveel dopamine met je? (verslavend)
Een teveel aan dit stofje wil je dus niet en dat brengt in de huidige maatschappij een flinke uitdaging mee.
Want waar krijg je allemaal dopamine van? O.a. ‘fast’ food, apps die je verslaafd maken en bingewatch series.
Het probleem is dat je aan deze zaken door de snelle beloning verslaafd kunt raken en zo raak je de controle kwijt.
Daar gaan je gezonde gewoontes… Maar ook je energie, je tijd (even scrollen en je bent 1 uur verder) en je aandacht.
We worden er steeds minder sociaal, steeds luier én ongezonder van. Even chips bestellen is tegenwoordig zo gedaan.
Het lijkt wel op de quick fix die we veelal zoeken. Niet echt ideaal, we zijn steeds ongelukkiger en dat komt niet zomaar…
Er is niet alleen een overvloed aan ongezonde voeding, ook social media, leuke spullen voor weinig geld en zelfs informatie.
Door continue geprikkeld te zijn kom je nooit écht tot rust en door continue afleiding voel je niet wat gevoeld mag worden.
Wil je weten hoe het met jouw dopamine zit, dan kun je bijvoorbeeld deze online Braverman test doen
Hoe verlaag je het dan als je er last van hebt?
Denk jij dat je ook gebaat zou zijn bij een gezondere dosis? Dan kun je kijken hoe je het kunt verlagen.
Ten eerste begint het natuurlijk bij bewustzijn. Wat doe/gebruik je op een dag? Hoe is je relatie daarmee?
Wat levert het je op? Maar ook: wat kost het je? Denk aan kortstondig plezier, afleiding, tijd, energie etc.
Daarna kun je bewustere keuzes gaan maken, wat natuurlijk wel even lastig kan zijn bij ‘verslaving’.
We denken soms dat we te weinig wilskracht hebben, maar je merkt dat dat bij dopamine echt anders ligt.
Daarbij moet je het eigenlijk niet hebben van van wilskracht, omdat je het daarmee gewoon niet redt.
Verdiep je in hoe het werkt in je hersenen én hoe bijvoorbeeld apps je beïnvloeden (met notificaties etc).
Je kunt jezelf dan beter leren beschermen, zodat jij weer meer controle hebt. Soms is een detox dus een idee.
Overigens denk ik dat minimalisme ook een goed idee is voor minder prikkels ;)
Afkicken met een dopamine detox
Het kan moeilijk zijn om ‘gewoon’ te minderen als je er middenin vast zit. Daarom kiezen sommigen voor een detox.
Daarbij ga je namelijk echt back to basics. Afhankelijk van wat jij wilt/kunt voor bijvoorbeeld een dag, weekend of week.
In dat geval skip je: fast food, telefoon (social media en e-mail), video’s en podcasts, films en tv, alcohol, drugs en roken.
Dat kan heftig zijn, want waar je normaal afleiding krijgt met die zaken, kun je nu niet meer ontsnappen aan gevoelens.
Gelukkig mag je nog wel íets doen zoals wandelen, mediteren, schrijven, verbinden met anderen, poetsen, sporten etc.
Overigens zijn er verschillende ‘protocollen’. Dus kijk vooral even wat bij jou past: cold turkey of een milde variant.
Je doet het voor het goede doel: voordelen zijn o.a. meer controle, energie, motivatie, tijd, helder denken en beter slapen.
Note: als je merkt dat het alleen niet lukt, heb je misschien een serieuze verslaving, zoek hier professionele hulp bij.
En wat dan na die detox: extra tips
Echter ben je daarna niet klaar, want je kan zo weer in de valkuil vervallen. Ik denk dat een gezonde relatie belangrijk is.
Ik schreef eerder al een artikel over telefoonverslaving, die ik je dus zeker aanraad om ook te lezen voor extra tips.
Denk aan een timer voor schermlimiet per dag, notificaties uit, telefoon uit het zicht leggen en afspreken in real life.
En indien nodig is er ook nog een wat rigoureuzere optie om je telefoontijd te bewaken, namelijk een telefoonkluis ;)
Het is een heerlijk gevoel om er niet afhankelijk van te zijn en zélf achter het stuur te zitten i.p.v. ‘slaaf’ te zijn.
Ondanks dat ik veel online ben voor mijn werk, heb ik er weinig last van doordat ik er bewust mee omga.
Hopelijk heeft dit artikel je geïnformeerd én geïnspirereerd!
Liefs Mariëlle
Dit artikel bevat een gesponsorde link
